Ja, het is absoluut aan te raden om een dakkapel te isoleren. Zowel voor een nieuwe dakkapel als een oudere dakkapel zorgt goede isolatie voor meer wooncomfort en een lagere energierekening.
In dit blog leggen we uit waarom isolatie zo belangrijk is en hoe je een dakkapel kunt isoleren (zowel aan de binnenkant als de buitenkant) op een manier die zowel effectief als gebruikersvriendelijk is. We gaan in op de beste methoden, materialen en aandachtspunten, zodat je precies weet waar je op moet letten.
Waarom een dakkapel isoleren belangrijk is
Een dakkapel zonder (goede) isolatie kan allerlei problemen en nadelen met zich meebrengen. Hieronder zetten we de belangrijkste redenen op een rij waarom je een dakkapel altijd zou moeten isoleren:
- Voorkom warmteverlies en hoge energiekosten: Zonder isolatie ontsnapt er enorm veel warmte via de dakkapel. Je stookt als het ware voor buiten, wat zonde is van de energie én van je geld. Is het dak van je huis al geïsoleerd, maar de dakkapel niet, dan vormt die dakkapel een koudebrug waardoor nog steeds veel kostbare warmte weglekt.
Een goed geïsoleerde dakkapel houdt de warmte in de winter binnen en de hitte in de zomer buiten, zodat je minder hoeft te verwarmen of koelen. Dit merk je direct in een lagere energierekening. - Voorkom vochtproblemen
Een niet-geïsoleerde dakkapel kan leiden tot condensatie en vochtproblemen. Warme, vochtige binnenlucht kan op de koude oppervlakken van een ongeïsoleerde dakkapel condenseren. Dit kan schimmel, houtrot en andere vochtproblemen veroorzaken.
Goede isolatie (in combinatie met een dampremmende folie) houdt de binnenzijde warmer en voorkomt dat vochtige lucht in de constructie trekt. - Verhoogd comfort en gezond binnenklimaat
Met isolatie voelt de zolderkamer veel aangenamer aan. Je hebt geen last meer van tocht of kou bij de dakkapel, en ’s zomers blijft het er koeler. Bovendien draagt isolatie bij aan een stabielere temperatuur en een gezond binnenklimaat zonder schimmelvorming. - Geluidsisolatie
Veel isolatiematerialen (zoals steenwol) hebben naast thermische ook geluidsisolerende eigenschappen. Een goed geïsoleerde dakkapel houdt storende geluiden van buiten beter tegen. Dit is mooi meegenomen als je in een drukke buurt woont of bijvoorbeeld verkeerslawaai wilt verminderen. - Waardevermeerdering van je woning
Energiebesparende maatregelen verhogen doorgaans de woningwaarde. Een dakkapel met goede isolatie en HR++ of triple glas wordt door potentiële kopers als een pluspunt gezien. Het betekent namelijk een energiezuinige extra ruimte.
Kies bij voorkeur voor hoogrendementsbeglazing (minimaal HR++ glas, liever triple glas) in je dakkapelkozijnen, want via enkel of slecht isolerend glas gaat veel warmte verloren. - Voldoen aan bouwregels
Bij nieuwe dakkapellen is isolatie niet optioneel maar feitelijk verplicht. Volgens het Bouwbesluit moeten nieuwe dakkapellen voldoen aan dezelfde strenge isolatiewaarden als nieuwbouwwoningen (dak Rc ~6,3 m²K/W en zijwanden ~4,7 m²K/W).
In de praktijk worden moderne dakkapellen dan ook standaard goed geïsoleerd afgeleverd. Vooral prefab kunststof dakkapellen scoren uitstekend qua isolatie. Heb je een oudere houten dakkapel, dan is de kans groot dat deze weinig tot geen isolatie bevat – het loont in zo’n geval zeker om deze alsnog te isoleren (na-isoleren).
Hoe kun je een dakkapel isoleren?
Afhankelijk van of je een bestaande dakkapel wilt verbeteren of een nieuwe dakkapel plaatst, zijn er verschillende methoden om te isoleren. Globaal heb je twee benaderingen:
Binnenkant isoleren
Bij bestaande dakkapellen wordt vaak van binnenuit geïsoleerd. Dit noemen we na-isolatie aan de binnenzijde. Je werkt dan aan de binnenkant van de dakkapel om extra isolatiemateriaal aan te brengen tegen de wanden (wangen) en het dak van de dakkapel. Dit is meestal relatief eenvoudig en verstoringen aan de buitenkant van je huis blijven beperkt.
Buitenkant isoleren
Dit houdt in dat je de isolatie aan de buitenzijde van de dakkapel aanbrengt, bijvoorbeeld door isolatieplaten op het dakkapel-dak of achter de buitenbekleding van de zijwanden te plaatsen. Deze methode is vooral geschikt als je toch al aan de buitenkant bezig gaat (bijvoorbeeld de dakbedekking of zijbekleding van de dakkapel gaat vernieuwen). Isolatie van buitenaf resulteert in een zogenaamd “warm dak” waarbij de hele constructie aan de warme kant blijft.
Hieronder gaan we dieper in op beide methoden en wat daar bij komt kijken.
Dakkapel isoleren aan de binnenkant (van binnenuit)
Een dakkapel heeft doorgaans een vrij eenvoudige opbouw, waardoor vooral de zijwanden (de wangen) relatief makkelijk van binnen te isoleren zijn. Het isoleren van de binnenkant kun je eventueel zelf doen als je handig bent. Let op: werk stap voor stap en nauwkeurig, vooral bij het afdichten van folies, om problemen te voorkomen.
Stappenplan voor het isoleren van een dakkapel aan de binnenzijde:
- Controleer op kieren en tocht: Voor je begint, check of er geen gaten of kieren zijn waardoor tocht van buiten naar binnen komt. Dicht eventuele openingen in de buitenbeplating eerst af (bijv. met PUR-schuim of kit). Een tochtvrije basis is belangrijk, anders blijft koude lucht naar binnen lekken ondanks de isolatie.
- Maak een houten raamwerk (regelwerk): Bevestig latten of balkjes tegen de binnenzijde van de wangen (en eventueel het dakkapelplafond) om een frame te vormen. Houd ca. 60 cm afstand tussen de latten. De dikte van de latten bepaal je op basis van de dikte van het isolatiemateriaal dat je gaat gebruiken – zo valt de isolatie straks precies tussen het regelwerk.
- Plaats het isolatiemateriaal: Vul de tussenruimtes in het houten frame volledig op met isolatieplaten of -matten. Gebruik bij voorkeur materiaal met goede isolatiewaarde dat zich makkelijk laat klemmen, zoals halfharde minerale wol platen (glaswol of steenwol). Zorg dat het isolatiemateriaal netjes aansluit zonder kieren. Op die manier voorkom je koudebruggen (plekjes waar toch warmte kan ontsnappen).
- Breng een dampremmende folie aan: Dit is een essentiële stap om vochtproblemen te voorkomen. Span een dampremmende folie (bijv. klimaatfolie) over de binnenkant van de pas aangebrachte isolatie. Niet of kleef de folie vast op het houten frame. Laat de folie licht doorhangen tussen de balken (zo’n 1 à 2 cm speling), zo kan de folie eventuele uitzetting opvangen.
Plak de overlappingen van de folie zorgvuldig dicht met speciale tape en sluit de randen rondom naadloos af. Gebruik bijvoorbeeld acrylaatkit langs de randen bij het dak en de muren om de folie luchtdicht te hechten. Door alle naden goed af te dichten voorkom je dat warme, vochtige lucht alsnog achter de folie bij de koude isolatie komt (wat condensatie zou geven). - Werk de binnenkant af: Nu de isolatie op zijn plek zit en vochtafsluiting is geregeld, kun je de binnenkant van de dakkapel netjes aftimmeren. Bevestig gipsplaten, houten panelen of ander afwerkingsmateriaal naar wens op het frame als binnenbekleding. Let op dat je daarbij de dampremmende folie niet beschadigt of per ongeluk doorboort. Daarna kun je de platen voegen, schuren en schilderen of behangen. Je dakkapel ziet er nu van binnen fraai uit én is goed geïsoleerd.
Deze binnenkant-aanpak is doorgaans voldoende om een oudere dakkapel aanzienlijk te verbeteren qua isolatiewaarde. Vergeet niet ook het plafond van de dakkapel (het kleine dakvlak aan de binnenzijde) mee te isoleren op dezelfde manier, zodat er niet via het dak warmte ontsnapt. Ook de eventuele voorzijde onder het raam (als daar een panelenstuk zit) kun je met isolatiemateriaal opvullen bij de afwerking.
Tip: Twijfel je over het juiste materiaal? Enkele populaire materialen voor het isoleren van binnenuit zijn glaswol (goedkoop en goede thermische prestatie), steenwol (iets duurder, maar ook geluidsisolerend en brandwerend) en EPS-isolatieplaten (hardschuim, licht en vochtbestendig). Kies een materiaal dat past bij jouw budget en wensen. Belangrijk is vooral de dikte en isolatiewaarde: hoe hoger de R-waarde of Rc-waarde, hoe beter de isolatie. Vergeet de dampremmende folie niet, die is net zo belangrijk als het isolatiemateriaal zelf om de constructie droog te houden!
Dakkapel isoleren aan de buitenkant (van buitenaf)
Isoleren aan de buitenkant van de dakkapel is vooral interessant als je toch al werkzaamheden aan de buitenzijde moet doen – bijvoorbeeld wanneer de dakbedekking van de dakkapel aan vervanging toe is, of als je de buitenzijde (boeidelen, zijkanten) gaat renoveren. In zo’n geval kun je namelijk in één moeite door de nieuwe buitenbekleding combineren met een extra isolatielaag van buitenaf.
Voordelen van buitenkant isoleren: Het grootste voordeel is dat je een zogeheten warm-dak constructie creëert. Hierbij wordt het isolatiemateriaal boven op het dakbeschot gelegd, waardoor het hele dakkapeldak aan de warme binnenkant zit. Dit is zeer effectief: het dakbeschot blijft op kamertemperatuur en er gaat nauwelijks warmte verloren. Hetzelfde geldt voor isolatie aan de buitenkant van de wangen; de houten constructie blijft dan aan de binnenzijde van het isolatiemateriaal. Resultaat: betere isolatie en minder kans op condensvorming binnenin.
Buitenzijde-isolatie gaat meestal als volgt in zijn werk:
- Dakkapeldak isoleren (buitenzijde): Als de bitumen dakbedekking van je dakkapel vervangen moet worden, is dat hét moment om isolatie toe te voegen. De oude laag wordt eraf gehaald, en op het platte dakkapeldak worden eerst harde isolatieplaten gelegd (bijv. EPS, XPS of PIR platen). Daarbovenop komt dan de nieuwe dakbedekking.
Zo’n extra isolatielaag aan de buitenkant houdt de warmte binnen en beschermt tegelijkertijd het onderliggende hout tegen grote temperatuurschommelingen. Zorg wel voor een goede afwerking van de randen en aansluitingen, meestal met behulp van metalen daktrimmen, zodat er geen regenwater in kan sijpelen. - Zijwanden isoleren (buitenzijde): Ook de wangen (de zijkanten) kun je van buiten isoleren, bijvoorbeeld als je de oude houten bekleding (schroten, keralit e.d.) toch wilt vernieuwen. De aanpak is: haal de oude bekleding eraf, plaats isolatieplaten tegen de buitenkant van het frame/houtskelet, en plaats daaroverheen damp-open folie plus nieuwe bekleding. Vaak wordt PIR of PUR hardschuim gebruikt vanwege de hoge isolatiewaarde bij beperkte dikte.
Belangrijk: werk met een damp open folie aan de buitenzijde. Dat is een waterkerende maar ademende laag die je op de isolatie aanbrengt voor je de nieuwe afwerking monteert. Die folie houdt regen en vocht van buiten tegen, maar laat eventuele binnenliggende vocht naar buiten toe ontsnappen. Zo voorkom je dat vocht opgesloten raakt in de constructie. - Kozijn en glas: Bij buitenisolatie moet je ook rekening houden met het dakkapelkozijn. Extra isolatie aan de buitenkant kan betekenen dat het kozijn iets verzinkt ligt ten opzichte van de nieuwe gevelafdichting. Dit wordt netjes afgewerkt met profielstukken zodat het er strak uitziet. Overweeg ook om gelijk eventueel enkel glas of verouderd dubbel glas in het dakkapelraam te vervangen door HR++ of triple glas, als dat nog niet gebeurd is – dit draagt flink bij aan de totale isolatiewaarde.
Laat buitenzijde-isolatie over aan de expert: In tegenstelling tot binnenisolatie, is isoleren van de buitenkant vaak een klus voor een professional. Je moet immers werken op het dak, de constructie goed kennen en zorgen dat alles waterdicht wordt afgewerkt.
Bovendien spelen bouwregelgeving en verzekeringen een rol als je aan de buitenkant van het huis werkt. Het is dus verstandig om hiervoor een gespecialiseerd bedrijf in te schakelen, zeker als het om het dakkapel-dak gaat.
Het isoleren van het dakkapeldak aan de binnenzijde (een zogenaamd koud dak) wordt afgeraden, tenzij je precies weet wat je doet, er is een veel groter risico op condensatieproblemen als de dampremming niet 100% sluitend is. Daarom geldt: het dak van de dakkapel kun je het beste van buitenaf laten isoleren, op het moment dat de dakbedekking vervangen wordt.
Wat kost een dakkapel isoleren?
De kosten voor het isoleren van een dakkapel kunnen uiteenlopen, afhankelijk van de methode, materiaalkeuze en of je het zelf doet of laat uitvoeren. Enkele indicatieve prijzen:
- Na-isolatie aan de binnenkant: ongeveer €20 à €50 per m² (inclusief plaatsing, exclusief BTW). Zelf doen kan goedkoper uitpakken qua geld, maar kost je tijd en vereist enige kluservaring. Materialen zoals glaswol zijn bijvoorbeeld erg betaalbaar (soms rond €10 per m² alleen materiaal), terwijl PIR-platen duurder zijn maar beter isoleren.
- Isolatie aan de buitenkant: ongeveer €40 à €100 per m² (incl. plaatsing, excl. BTW). Dit is duurder doordat er vaak steigerwerk bij komt en specialistische arbeid (bijv. dakbedekking vernieuwen). Vaak wordt buitenisolatie gedaan door een professional, wat de kosten hoger maakt maar wel een duurzaam resultaat geeft.
Verdient isolatie zich terug? Ja, doorgaans wel. Doordat je met een geïsoleerde dakkapel flink bespaart op stookkosten, is de investering na een aantal jaar terugverdiend. Hoe snel precies hangt af van factoren als de grootte van de dakkapel, de isolatiewaarde en je energieprijzen. Ter illustratie: is je dak al geïsoleerd en pak je dan de dakkapel erbij, dan kan dat een besparing opleveren van circa €1.200 tot €1.500 per jaar aan energiekosten.
Zelfs als dit in de praktijk wat lager uitvalt, kun je je voorstellen dat de isolatie zichzelf in een paar jaar terugbetaalt – daarna is het pure winst en comfort. Bovendien kom je mogelijk in aanmerking voor subsidies op isolatiewerk, wat de kosten verder drukt (check hiervoor de actuele regelingen in jouw gemeente of via de Rijksoverheid).